ความรู้สึกไม่มั่นคง ไม่มั่นใจ หาทางเข้ามาในชีวิตของเราทุกด้าน เราไม่มั่นใจในรูปร่างหน้าตาของเรา ในส่วนสูง ในเสียงของเรา นอกจากนั้น ความไม่มั่นใจอาจมีสาเหตุมาจากการถูกรังแกที่โรงเรียน หรือเลื่อนดูโซเชียลมีเดียตลอดเวลาแล้วเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น อีกทั้งประสบการณ์ในอดีตสามารถติดตามมาหลอกหลอนเราได้ตอลดทุกเมื่อ จากอดีตรวมถึงขั้นหลอกหลอนความมั่นใจในตนเองของเราในปัจจุบัน หรือหลายครั้งที่เหตุการณ์ประจำวันสามารถกระตุ้นความรู้สึกขาดอะไรไป ส่งผลให้ไม่มั่นใจ ไม่ปลอดภัยได้เช่นกัน
นักจิตวิทยาบอกว่า ความรู้สึกไม่มั่นคง ไม่มั่นใจ ทั้งหมดของเราอาจมีสาเหตุมาจากการขาดความภาคภูมิใจในตนเอง สิ่งเหล่านี้เกิดจากความคิดที่เราพูดถึงตัวเองในหัวอยู่ตลอดเวลาโดยวนเวียนอยู่กับความคิดเชิงลบ เช่น เรามีความสงสัยในตนเองว่ายังดีไม่พอหรือเปล่า (บางครั้งก็ด่าทอตนเอง กดดัน ด้อยค่าตนเองก็มี) และที่สำคัญเราชอบตั้งคำถามเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเอง ส่งผลให้ตัวเองมักรู้สึกไม่ปลอดภัย เพราะเป็นตัวเอราเองที่ไม่ให้คุณค่ากับความเป็นอยู่ที่ดี/ข้อดี/จุดแข็งของเราในปัจจุบันนี้ครับ
คนที่มีความรู้สึกไม่มั่นคง มักรู้สึกประหม่า วิตกกังวล หรือลังเลใจในบางเรื่อง แม้ว่าพวกเขาจะทำได้ดีแค่ไหนก็ตาม พวกเขาก็ยังไม่รู้สึกมั่นใจ พอใจ หรือมั่นคงในตัวเองเลย
ความรู้สึกไม่มั่นคง ไม่ปลอดภัยมีอยู่ 3 ประเภทนี้ครับ
- ความไม่ปลอดภัยส่วนบุคคล เป็นเรื่องเกี่ยวกับรูปลักษณ์หรือเสียงของคุณ และวิธีที่คนอื่นมองคุณ ถือเป็นความไม่มั่นคงในระดับผิวเผินสำหรับคนนอก(ที่สังเกตคุณ) มันก็คล้ายกับความกังวลเกี่ยวกับผมหรือเสื้อผ้าหรือตำหนิที่ไม่พึงประสงค์เท่านั้นเองครับ (แต่สำหรับเราแล้วมันเรื่องใหญ่มาก อย่างกับไปทำอะไรผิดกฎหมายประมาณนั้นเลย) สิ่งที่เราเอไปคิดมากเกินเบอร์นี่แหละที่ทำให้เราเกิดความทุกข์ขึ้นมา ต้นตอสำคัญที่ทำให้เรารู้สึกไม่มั่นคงส่วนบุคคลคคือ บุคลิกนิสัยพื้นฐานของเราเอง(ที่มาจากการเลี้ยงดูและสิ่งแวดล้อม) รวมถึงตัวร้ายสำคัญก็คือ โซเชียลมีเดีย นี่เองครับ
- ความไม่มั่นคงทางอาชีพ ในการทำงาน เกิดขึ้นในที่ทำงานของเรา และทำให้ผู้คนกังวลและประหม่าที่จะนำเสนอหน้าที่ประชุม/หรือไอเดียในกลุ่มหรือพูดมันออกมาครับ ความไม่มั่นคงเรื่องนี้มันทำให้คนเกิดความสงสัยในตนเองและทำให้เราชื่อว่าไม่ดีพอสำหรับการเลื่อนตำแหน่งหรือรับความเสี่ยงที่มากขึ้น และทำให้เราพลาดการบรรลุเป้าหมายที่อุตส่าห์ตั้งไว้อย่างดี
- ความไม่มั่นคงของความสัมพันธ์ ถือ เป็นเรื่องปกติและสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกความสัมพันธ์ มันทำให้คุณรู้สึกว่าคุณไม่คู่ควรกับคู่ครองของคุณและกับคนอื่น ๆ ความไม่มั่นคงเหล่านี้สามารถนำไปสู่ความหึงหวง การโต้เถียง และพฤติกรรมครอบงำ ความไม่มั่นคงในความสัมพันธ์อาจเกิดจากประสบการณ์ในอดีตกับคู่ครอง/แฟนคนก่อน หรือเพื่อนและสมาชิกในครอบครัวคนอื่นๆ หากพวกเขาสร้างบาดแผลใดๆให้ฝังใจของคุณครับ
สาเหตุของความไม่มั่นคงของเรามาจากไหน? (ถ้ารู้ก็สามารถเอาชนะมันได้)
การวิจัยพบว่า 40% ของความสุขของเรามาจากการที่เราได้สัมผัสกับเหตุการณ์ในชีวิตล่าสุด ส่วนความทุกข์นั้นจะมีจุดเริ่มต้นมาจากความล้มเหลวในแง่มุมใดๆ ของชีวิตก่อน จากนั้นมันจะแทรกซึมเข้าไปในสมองสะสมสร้างความสงสัยในตนเอง แล้วก็จะส่งผลเสียต่อความภาคภูมิใจในตนเองและความมั่นใจของเรา จนกลายเป็นความทุกข์ในที่สุดครับ
คุณเคยมีความคิดแบบนี้ผุดขึ้นมาหรือไม่? พวกเขาตัดสินรองเท้าของฉันหรือไม่? พวกเขาคิดว่าฉันหัวเราะดังเกินไปหรือเปล่า? ฉันพูดอะไรโง่ๆ หรือเปล่า? ทั้งหมดนี้เป็นความคิดที่คนที่รู้สึกไม่ปลอดภัย ขากความมั่นใจในตัวเองครับ
นักจิตวิทยาแนะนำ 10 เคล็ดลับในการเอาชนะความไม่มั่นคง/ไม่มั่นใจในตัวเอง ดังนี้
- เผชิญหน้ากับความรู้สึกของคุณ แทนที่จะหลีกเลี่ยง
- เรียนรู้ที่จะสร้างและมี growth mindset และตั้งเป้าหมายที่มั่นคง
- เตรียมตัวให้พร้อมสำหรับความพ่ายแพ้ แต่อย่าปล่อยให้มันควบคุมคุณให้เป็นผู้แพ้
- โอบรับคุณลักษณะและความหลงใหลทั้งหมดของคุณ
- ท้าทายความคิดเชิงลบของคุณ อย่าได้รีบเชื่อ แต่จงตั้งคำถามก่อนว่ามันมั่วหรือเปล่า และคิดอย่างมีวิจารณญาณ
- เข้าไปอยู่ในสังคมด้วยผู้คนที่เป็นบวกและให้กำลังใจ
- หมั่นฟัง/อ่านเรื่องราวของคนอื่นที่เขาสามารถเอาชนะความไม่มั่นคงของตนเองเพื่อสร้างแรงบันดาลใจ ว่าเขาทำได้ เราก็ต้องทำได้เหมือนกัน
- ลองสิ่งใหม่ๆ ทำสิ่งใหม่ ๆ ที่ทำให้คุณมีความสุขมากขึ้น มั่นใจมากขึ้น
- ปล่อยวางผู้คนและสถานการณ์ที่กระตุ้นความไม่มั่นคงของคุณ อย่าเอามาคิดมาก มันไม่ใช่ของ ๆ เรา
- จงเป็นเพื่อนที่ดีของตัวเอง รู้สึกภูมิใจกับความก้าวหน้าของคุณไม่ว่าจะเป็นเรื่องเล็กหรือใหญ่ก็ตาม
ลองทำตามดูครับ ถ้าเราเข้าใจสาเหตุ ที่มาของความทุกข์ แล้วเรารู้ทันมัน ค่อย ๆ พิจารณามัน ในที่สุดเราก็จะค่อย ๆ สลายพลังความทุกข์นั้นได้แน่นอนครับ สู้ ๆ ครับ ความทุกข์ไม่ได้เป็นภัยหรอก แต่มันช่วยให้เราแข็งแกร่งขึ้นต่างหากล่ะครับ